Arama Yap

SOSPOL (Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi), Muş Alparslan Üniversitesi bünyesinde kurulan ve toplumsal yaşamda dezavantajlı kabul edilen, ötekileştirilen, risk altında bulunan grupların yaşamlarını iyileştirmeye yönelik etkinlikler yapan bir uygulama ve araştırma merkezidir. Bu anlamda kuruluşun çalışma gruplarını çocuklar, gençler, kadınlar, engelliler, yaşlılar, yoksullar ve sığınmacılar oluşturmaktadır.

Dezavantajlı grup ifadesi, hareket alanı kısıtlanmış yahut toplumsal hayatta olumsuz koşullarda yaşamını sürdürmeye çalışan bireyleri kapsamaktadır. Dolayısıyla damgalanma, ötekileştirilme, sosyal dışlanma riski en yüksek olan bu grupların desteklenmesi akabinde sosyal yaşamlarının iyileştirilmesi, toplumsal dengenin sağlanması adına önem arz etmektedir. Sosyal devlet anlayışı çerçevesinde başta devlet olmak üzere çeşitli sivil toplum kuruluşları, kurumlar, yerel örgütlenmeler dezavantajlı grupların desteklenmesine yönelik faaliyetlerde bulunmaktadır. Kırılgan grupları desteklemeyi misyon edinmiş olan SOSPOL sosyal problemlerin azaltılarak mağduriyetlerin giderilmesini hedeflemektedir.

Dezavantajlı gruplar, riske açık toplumsal konumlarıyla ortak paydada birleşse de her bir grubun kendine özgü sosyal problemleri bulunmaktadır. Örneğin çocuklar, bu grup içerisinde en savunmasız olan gruplardan birini oluşturmaktadır. Çocukların sokakta çalıştırılmaları, eğitim haklarının ellerinden alınması, çocuk yaşlarda yapılan evlilikler gibi çeşitli sorunların çözümü bir bütün olarak toplumun geleceği için önemlidir.

Bir diğer savunmasız grup olan yaşlılar, yaşın ilerlemesine bağlı olarak ortaya çıkan muhtelif hastalıklar (fiziksel, mental ve ruhsal vb.) sonucu bakım sorunu yaşamakta ve sosyal izolasyona maruz kalmaktadırlar. Bu anlamda, yaşlılara yönelik rehabilitasyon ve evde bakım gibi uygulamaların yapılması ve yaşlıların sağlık hizmetlerine erişimlerinin kolaylaştırılması onların ihtiyaç duyduğu sorunlara çözüm üretilmesi açısından önemlidir.

Dezavantajlı gençlerin kapsamını madde bağımlılığı, çeşitli istismar türleri, işsizlik ve işsizliğin akabinde yoksulluk gibi sorunlarla yüzleşen gençler oluşturmaktadır. Dolayısıyla genç bireylerin ekonomik, sosyal ve psikolojik olarak yaşamlarını iyileştirmeye dönük her türlü destek SOSPOL’ün çalışma alanı kapsamındadır.

SOSPOL’ün içinde bulunduğu coğrafi konumda öne çıkan toplumsal problemlerden biri de yoksulluktur.  TÜİK,  Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2021 yılı sonuçlarına göre Türkiye’de en düşük gelire sahip olan bölge Muş’un da içinde bulunduğu TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesidir (TÜİK, 2021). Yoksulluk yalnızca ekonomiyi barındırmamakta, bununla birlikte eğitim, sağlık, gıda, temizlik gibi temel yaşam hakları ve gereksinimlerinden yoksunluğu da beraberinde getirmektedir. Dolayısıyla yoksulluğun, kronik bir yoksunluk hali almaması ve hane halkının adil bir şekilde temel hak ve özgürlüklerden yararlanması toplumsal yaşamdaki ‘görünmeyen açıkların kapatılması adına mühimdir.

Toplumsal kurumlara ve temel gereksinimlere sınırlı erişim sağlayan bir diğer grup olan engelliler ise bu problemlerin yanı sıra sosyal dışlanma ve etiketlenme gibi sorunlarla da karşı karşıya kalmaktadır. Tüm bunlarla beraber istihdam gibi makro sorunlardan, toplum içinde kendilerine yönelik eylemlerin olumsuzluğu gibi mikro sorunlara kadar problem ağı geniş olan engelliler de sosyal izolasyondan payını almaktadır. Bu minvalde engellilerin toplumsal hayata katılımı, psikolojik rehabilitasyon programlarıyla onlara günlük hayatta karşılaştıkları problemlerle başa çıkma yetkinliklerinin kazandırılması ve aynı zamanda bir engeli bulunmayan bireylere yönelik farkındalık artırma faaliyetlerinin yapılması engellilerin yaşam kalitesinin artırılması için son derece önemlidir.

Cinsiyet ayrımcılığı noktasında eğitimden siyasete, işgücü piyasasından gündelik hayatın birimlerine kadar pek çok toplumsal alanda dezavantajlı konumda olan kadınlar, hala çalışma yaşamının pek çok noktasında kayıt dışı işlerde yer almakta, kamusal alana dâhil edilmeyip özel alanla sınırlandırılmaktadır. Kadın emeğinin sömürülmesine karşı net bir duruş sergileyen SOSPOL, kadınların mevcut konumlarını ve demokratik hayata katılımlarını güçlendirme hususunda çeşitli faaliyetlerde bulunmaktadır.

Son olarak dünya politikasının gündeminde yer alan sığınmacılar,  savaş, afet gibi olağanüstü koşullarda yerlerinden ayrılmaya mecbur bırakılmış dezavantajlı bir diğer grubu ifade etmektedir. Dolayısıyla zoraki göç sonucu yaşam savaşı vermenin yanı sıra etnik ayrımcılığa da maruz kalan sığınmacılar, iletişim ve dil sorunlarının beraberinde ötekileştirilmeye de en çok maruz kalan gruplardan biridir. Bu anlamda öncelikli olarak göç ettikleri bölgelere adaptasyonlarının sağlanması uygulamalarımızın ilk hedefidir.

Özetle dezavantajlı grupların yaşadığı olumsuz hayat koşullarının bireysel değil de toplumsal bir sorun olduğu kabulünden yola çıkan SOSPOL, dezavantajlı gruplar içerisinde yer alan bireylerin hayatlarına dokunmakta ve toplumsal konumlarını iyileştirici, güçlendirici bir çalışma programı izlemektedir. Bu bağlamda SOSPOL yenilikçi fikirlerle faaliyetlerini sürdürmektedir.

Kaynak:

TÜİK (2021). Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Gelir-ve-Yasam-Kosullari-Arastirmasi-Bolgesel-Sonuclari-2021-45582